بسیار سفرباید تا پخته شود خامی
أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِهَا ...آیا در زمین گردش نکرده اند تا دل هایی داشته باشند که با آن بیندیشند.. . .»{الحج/46}
در قرآن کریم آیات بسیاری دیده می شود که برسیر و سفر تاکید دارد.
به چند نمونه از این آیات توجه کنید:
قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ {الأنعام/11}
أَفَلَمْ یَسِیرُواْ فِی الأَرْضِ فَیَنظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَدَارُ الآخِرَةِ خَیْرٌ لِّلَّذِینَ اتَّقَواْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ {یوسف/109}
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ {النمل/69}
قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ {الأنعام/11}
باتوجه به این که قرآن کتاب هدایت است، می توان گفت تاکید برسیر و سفر و گردش گری بیشتر جنبه تربیتی داشته و موجب درس گرفتن و پند و اندرز از پیشینیان می شود (1) نکاتی که از این آیات می توان استفاده کرد عبارتند از:
1 . مطالعه تاریخ گذشتگان برای هر قومی اهمیت حیاتی دارد .
تاریخ ، خصوصیات اخلاقی و کارهای نیک و بد گذشتگان را برای ما بازگو می کند و علل سقوط و سعادت ، کامیابی و ناکامی جامعه ها را نشان می دهد . امّا طبیعی است که دیدن اسناد زنده ـ کاخ های ستمگران ، بناهای شگفت انگیز ، آثار تمدن گذشتگان و.. . . ـ به مراتب بهتر از خواندن تاریخ مدون است ; زیرا هنگامی که در برابر آثار گذشتگان قرار می گیریم گویا آن ها جان می گیرند و با ما سخن می گویند; اثری که این دیدنِ توأم با تفکر در بیداری روح و جان ما دارد با هیچ چیز دیگر برابری نمی کند .
2 . عبرت گرفتن از زندگی دیگران مهمتر بوده و ارزشش از تجربه های شخصی بیشتر است ; چون در تجربه شخصی انسان باید زیان هایی متحمل شود تا مسائلی بیاموزد; ولی با استفاده از تجارب دیگران ـ که بهترین راه آن سفر است ـ انسان بی آن که متحمل زیانی شود ، توشه گرانبهایی می اندوزد .
3 . مسلمانان ، با سیر و گردش در دنیا ، می توانند نیازمندی های زمان را درک کنند و خود را از تنگنای محیط محدود فکری به در آورند و تحول و جنبشی در عالم اسلام و مسلمین پدید بیاورند .
4 . مسافرت موجب سلامتی و تندرستی جسم و روح انسان می شود; و از این طریق می توان با خرید و فروش و مبادله اجناس در شهرها منابع اقتصادی هم به دست آورد . حضرت رسول اکرم (ص ) می فرمایند: «سافروا تصّحوا و تغنموا» که غنیمت شامل غنیمت مادی ، معنوی و فرهنگی می شود .(2)
5. انسان در سفر با اقوام و آداب و سنت های دیگران آشنا شده ، از تجربه های آنان بهره گرفته و به کردار و آثار و عواقب آن می اندیشد . در سیر و سفر علاوه بر آگاهی از داستان های گذشتگان ، ویرانی قصرها و آبادی های را که بر اثر اعمال زشت صاحبان آن ها ، زیر ضربات عذاب الهی در هم کوبیده شده اند ، مشاهده کرده و درسی زنده و محسوس می گیرد .
پاورقی ها:
1 . تفسیر نمونه ، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران ، ج 3 ، ص 103 ، دارالکتب الاسلامیة
2 . تفسیر نمونه ، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران ، ج 16 ، ص 458 .
سحر خیزی و آثار وبرکات آن
وَ مِنَ الَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ عَسَی أَن یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَّحْمُودًا; و پاسی از شب را از خواب برخیز و قرآن و نماز بخوان، این یک وظیفه اضافی برای توست، امید است پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد.
در آموزی های دینی ما مراد از سحرخیزی ، بیداری همراه با عبادت وتهجد است .
برخی از آثار و برکات سحرخیزی و شب زنده داری
1- در های آسمان( ورحمت الهی) در هنگام سحر باز و گشوده می شود
2- در هنگام سحر روزی مخلوقات تقسیم می شود
3- حاجت های مهم و بزرگ در این زمان برآورده می شود و دعا به اجابت می رسد
4- بهترین وقت فضیلت برای نماز می باشد.
5- موجب طولانی شدن عمر می شود،
6- طراوت روحی و جسمی و فکری انسان را زیاد می کند،
7- اعصاب انسان را آرامش می بخشد.
8- بهترین وقت برای درک مطالب علمی می باشد. زیرا حافظه درصبحها و هنگام سحر بیش از هر موقع دیگر بهتر کارمی کند (البته درصورتی که شب ها زود تر بخوابد)
9- پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود:ساعات بامداد، پگاه لحظات مبارک و پربرکتی است. در صبحگاهان جویای دانش باشید زیرا من از پروردگار خویش درخواست نمودم که برای امت و پیروان من لحظات خیر و برکت را در صبحگاهان تعیین فرماید.
رحلت علم وارسته ومفسر قرآن حضرت آیت الله معرفت بر همه حورویان وجامعه قرآنی کشور وبه شاگردان ایشان تسلیت باد.
هنوز باور نمی شود که پرواز کرده باشی .هنوز گرمی صدایت در گوشم است.آخرین صدای تو را همین سه روز قبل در کلاس شنیدم.چه زیبا قرآن را برای ما تفسیر می کردی .آنقدر زیبا که بعد از کلاس تو انرژی کار وپژوهش قرآنی را در خود دو چندان میدیدیم.امیدوارم این شاگردانت را فراموش نکنی ودر آن سرا هم که هستی باز به ما سربزنی ودر فهم قرآن راهنمای ما باشی. روحت شاد.
چه سورههایی به صورت مستقیم و بی واسطه برپیامبراکرمنازل شده است؟
وحی بر پیامبر اسلامبه صورتهای مختلف و در حالات متفاوتی صورت گرفته
است.
یکی از اقسام وحی، وحی مستقیم و بی واسطه است که قرآن به آن
اشاره کرده است: "فَأَوْحَیََّ إِلَیَ عَبْدِهِی مَآ أَوْحَیَ ;«(نجم،10) در معراج آنگاه
به بندهاش آنچه را بایدوحی کند، وحی فرمود.)»در روایات نقل شده است که
در دو مورد، آیاتی بی واسطه بر پیامبر اکرمنازل شده است.
1. در یک روایت آمده است که در معراج، آیه 284 سورة بقره به پیامبر وحی
شد.
2. در روایت دیگری آمده است که در معراج آیههای 285 و 286 سورة بقره
به پیامبر وحی شد.
بنابراین سه آیة پایانی سورة بقره بی واسطه به پیامبر وحی شده است.